S’atividadi de is missus est stètia po unu muntoni de sèculus una de is maneras principalis po fai sciri is cosas a sa genti. Custu modu de comunicatzioni e de avisu pùbblicu fiat usau po avisai ca ci fiant eventus o cerimònias importantis comenti spetàculus o avenimentus celebrativus. Fortzis, fintzas sa cursa de sa Sartìllia, giai dae is primas editzionis, fiat annuntziada dae unu missu in is pratzas prus importantis de sa citadi. Immoi non ci funt documentus stòricus chi ddu provant ma, giai dae unus cantus dexinas de annus, sa Pro Loco de sa citadi at reconnotu custa fasi de sa cursa chi est una parti importanti de sa manifestatzioni. Sa figura de su missu a cuaddu e sa letura de su bandu funt oi is primus atus de sa dì de sa Sartìllia.

S’avisu de sa cursa est giau su mengianu de sa dumìniga e de su martis de coa e partit dae sa Pratza de Citadi, chi est a faci a su Palatzu de Citadi. Su missu, impari a is agiudantis chi portant is stemas de sa citadi, acumpangiau dae is tumborràius e dae is trumbeteris, passat in is rugas de su centru stòricu de sa citadi e arribat fintzas a is burgus prus a canta, si firmat in is pratzas principalis e annuntziat ca sa cursa s’at a fai sa dì. Po su divertimentu ùtili e nòbili, s’autoridadi de sa citadi invitat is cavalleris e totu sa genti, po curri e po biri sa cursa, a andai a “sa seu de Santa Maria”, in sa pratza a faci a sa catedrali de s’arcidiòcisi arborense.

Su missu fait sciri: sa volontadi de s’autoridadi cìvica, candu at a cumintzai sa gara e is prèmius po is cavalleris bincidoris chi, po traditzioni, ant a fai is provas de abilidadi cun sa spada e cun su stocu; fait sciri puru ca totus is cavalleris chi pigant parti a sa cursa funt cumandaus dae “Su Mastru Componidori”, est a nai su capucursa giai nominau.